Was het nu een gasexplosie in Hoboken? Het was alleszins een zwarte dag 1 maand geleden.
Eén maand geleden vond een zware explosie plaats in een appartementsblok in Hoboken. Helaas vielen hier 4 doden en 5 gewonden. Bij mijn weten is de oorzaak nog niet bekend gemaakt. Maar dit was naar mijn aanvoelen een gasexplosie.
Net zoals velen dacht ik dan direct aan de gasexplosie in een appartementsblok in Turnhout op 31/12/2021. Daar kwamen ook 4 mensen om. Onderzoek wees uit dat een slecht aangesloten gasfornuis de oorzaak was.
Uiteraard zullen velen in Antwerpen ook denken aan de gasexplosie in Wilrijk op 3/9/2019 met 1 dode door een defecte gasaansluiting en aan de gasexplosie op de Paardenmarkt op 15/1/2018 met 2 doden en 27 gewonden door niet correcte werken aan de gasinstallatie.
En de gasexplosie in een appartementsblok in Luik op 27/10/2010 met 14 doden en 20 gewonden door een niet correct gasaansluiting, zal ongetwijfeld ook door Hoboken terug naar boven gekomen zijn bij velen.
De gasexplosie in Gellingen van nu bijna 20 jaar geleden met 24 doden en 132 gewonden, de gasexploise in Eynatten in 1995 met 16 doden en in Martelange in 1967 met 22 doden en 47 gewonden zullen de ergste zijn in de Belgische geschiedenis.
Dit jaar waren er ook gasexplosies in Achel, Genk, Ans en Neder-Over-Heembeek met zwaargewonden tot gevolg.
Brandveiligheid en brandklasse C
Zoals bij elke installatie zijn kwaliteit en vakmanschap van belang. Met een centrale verwarming op gas ben je verplicht tot een tweejaarlijks onderhoud door een erkend technicus.
Zet geen gasflessen in je kelder en check je gasslang op productiedatum. Een klassieke oranje gasslang heeft een maximale levensduur van 5 jaar.
Ik neem je graag dan even mee in de basis van brandklasse C, de brandklasse van brandbare gassen, zodat we samen drama’s kunnen vermijden.
Dampdichtheid
De meeste brandbare gassen zijn zwaarder dan lucht. Bij lekkage gaan deze zakken naar het laagste punt, vloerniveau of zelfs een verdieping lager of via afvoerputjes naar de riolering. Op het laagste punt is de concentratie van de gassen dus het hoogst.
Een goede tip om dit te onthouden is dat bijna iedereen weet dat LPG-voertuigen niet mogen parkeren in een ondergrondse garage. LPG is een mengeling van voornamelijk butaan en propaan. Bij een lek zal LPG dus zakken en zich ophopen op het laagste punt van de ondergrondse garage.
Omdat de meeste gassen zwaarder zijn dan lucht, mag je nooit gasflessen stockeren in kelders. De gassen kunnen immers niet weg. Plaats deze dus ook niet aan een verluchtingskoker van de kelderverdieping.
Aardgas is een uitzondering en is lichter dan lucht.
Explosiegrenzen
Elk brandbaar gas is, zoals de term het zegt, brandbaar en kan dus ook explosief zijn. Er zijn voor elk brandbaar gas explosiegrenzen vastgesteld. Zo is er een onderste en een bovenste explosiegrens. Deze grenzen worden uitgedrukt in percentages. Tussen deze percentages is dat bepaald gas explosief. Deze grenzen kunnen dicht bij elkaar liggen of net heel ver van elkaar, wat dus veel gevaarlijker is.
De explosiegrenzen worden ook vaak in het Engels aangeduid als LEL, Lower Explosion Limits en UEL, Upper Explosion Limits. De explosiegrenzen zijn ook afhankelijk van druk en temperatuur.
Concreet betekent dit dat we uiteraard een ruimte willen zonder brandbaar gas. Er is dus 100% lucht aanwezig. Als deze ruimte gevuld wordt met 5 tot 15,8% aardgas zitten we tussen de explosiegrenzen en zal bij een voldoende vonk/energie een explosie plaatsvinden. Als we in dezelfde ruimte boven de 15,8% aardgas zitten is er een teveel aan aardgas en kan het niet exploderen of branden. We kunnen dus spreken van 3 zones: onder de onderste explosiegrens, tussen de explosiegrenzen en boven de bovenste explosiegrens. Simpel uitgedrukt doet het dus ‘woef’ het ontbrandt, ‘boem’ het explodeert of het doet niets. Maar boven de bovenste explosiegrens wordt bijvoorbeeld het lek gedicht of geventileerd en gaan we qua concentratie terug zakken en komen we tussen de explosiegrenzen.
Wat te doen bij een gasgeur?
Aardgas, butaan en propaan zijn van nature uit geurloos. Men heeft er gelukkig een geurstof aan toegevoegd zodat we snel merken wanneer er een lek is. Vaak wordt de vergelijking gemaakt met de geur van rotte eieren.
Je vindt heel wat misleidende informatie over wat te doen bij een gasgeur. Bij het vermoeden van een gaslek, verlaat direct de woning en bel buiten op een veilige afstand naar de brandweer via het gratis noodnummer 112. De brandweer zal de nodige metingen en acties uitvoeren. Ik ben absoluut geen voorstander van te bellen naar de distributienetbeheerder. Hierdoor kan kostbare tijd verloren gaan. Neem geen risico en laat de brandweer alles controleren.
Laten we samen dergelijke drama's vermijden
Hopelijk komt er snel duidelijkheid over de explosie in Hoboken en in de eerste plaats voor de vele slachtoffers en betrokkenen. Dit is weer een drama qua brandveiligheid. Het belang van #BrandveiligheidThuis wordt nog steeds zo onderschat en helaas zijn de gevolgen enorm.
Sta dus a.u.b. even stil als je gas of gasflessen thuis hebt en als er werkzaamheden in je straat gebeuren. De gasexplosie in Oostende van 12/10/2022 is daar een zeer spijtig voorbeeld van.